Irak ve Kürdistan Bölgesi’nde 37 yıl sonra ilk kez gerçekleştirilen genel nüfus sayımı dün başladı. Bugün de sürecek nüfus sayımı için 2 gün sokağa çıkmaya yasağı uygulanıyor.

Rûdaw TV programına katılan Kürdistan Bölgesi Hükümeti Sayım İcra Direktörü Mahmud Osman, Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) Selahaddin ve Kerkük Seçim Merkezi Sorumlusu Ali Qalayi ve Kürdistan Demokrat Partisi'nin resmi gazetesi olan Xebat Gazetesi yazarı Selam, sayımın ilk gününe dair bilgileri paylaştı.

“Kürdistan Bölgesi’nde veriler güncellendi”

Kürdistan Bölgesi Hükümeti Sayım İcra Direktörü Mahmud Osman, "Kürdistan Bölgesi halkının nüfus sayımı sürecine desteği çok büyük oldu. İlk gün itibariyle aile kayıtlarının yüzde 70'i tamamlandı ve veriler güncellendi" dedi.

Osman, Irak’ta 20 ve 21 Kasım tarihinden sonra nüfus sayımı sürecine 5 gün ara verileceğini ve ardından son aşamaya geçileceğini belirtti.

Bu 5 gün boyunca nüfus sayımının son aşamasına dair yeni sayım görevlilerine eğitim verilecek ve ev ziyaretleri yapılmayacak. 27 Kasım 2024 tarihinden itibaren yeniden ev ziyaretlerine başlanacak ve katılımcıların soru formları tamamlanarak sürecin son aşaması gerçekleştirilecek.

Mahmud Osman, "Nüfus sayımı sadece Kürdistan Bölgesi’nde 5 gün süreyle duraklatılacak. Irak’ın vilayetleri ve 140. Madde kapsamındaki bölgelerde süreç kesintisiz devam edecek" bilgisini paylaştı.

İki günlük süre içinde evleri ziyaret edilmeyenlerin durumu ile ilgili de konuşan Mahmud Osman, "Bu aileler, özel olarak nüfus sayımı süreciyle ilgilenen merkezle iletişime geçebilir. Adreslerini belirterek bilgilerini güncelleyebilir” dedi.

“Kerkük'teki binlerce Kürdün nüfus sayımına katılması umut verici"

Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) Selahaddin ve Kerkük Seçim Merkezi Sorumlusu Ali Qalayi de Kerkük’teki durumu değerlendirdi.

Qalayi çok sayıda Kürt ailenin Kerkük ve çevresinde kendi ana topraklarına dönmesi ve nüfus sayımına katılmalarının süreci sosyal bir etkinlik haline dönüştürdüğünü söyledi.

Ali Qalayi "Türkmen Cephesi'nin ve Kerkük'teki Arap partilerin Kürtlerin vilayete dönüşü konusundaki kaygıları Kürtlerin başarısının ve Kerkük'teki Kürt kimliğinin korunmasının göstergesidir” diye konuştu.

16 Ekim  2017’deki olaylarının ardından Kerkük'e 500 binin üzerinde Arabın göç ettiğini bildren Qalayi, “Kürtler arasında nüfus sayımı ve 140. Madde kapsamındaki bölgelerdeki uygulamalarla ilgili korkular vardı, ancak şimdi, Kerkük'teki binlerce Kürdün nüfus sayımına katılması umut verici" ifadelerini kullandı.

“Araplar zaferlerinden emin oldukları için sayım yapılıyor”

Kürdistan Demokrat Partisi'nin resmi gazetesi olan Xebat Gazetesi yazarı Selam Abdullah da Kürdistan Bölgesi idaresi dışındaki Kürdistani bölgelerde yaşanan kaygıları dile getirdi.

Selam Abdullah, “Irak'ta 20 yıl önce Baas rejimi yıkıldı. Şu ana kadar nüfus sayımı engellendi ama 16 Ekim 2017 olaylarından sonra Kerkük ve 140. Madde kapsamına alınan bölgelerin demografik yapısı değiştirildi. Şimdi de bu değişim nedeniyle nüfus sayımı süreci şüphelidir” dedi.

Abdullah, "Arap partileri zaferlerinden emindi, bu yüzden artık bir nüfus sayımı yaptılar" yorumunu yaptı.

Kerkük ve 140. Madde kapsamındaki bölgelerde 1957 kayıtları esas alınacak

Nüfus sayımının, bütçe, kalkınma projeleri, parlamento ve il meclisi sandalyeleri gibi birçok konuyu etkilemesi bekleniyor.

Elektronik ortamda gerçekleştirilen sayımda, “farklı bileşenlerden oluşan toplum içinde ayrışmaya sebebiyet verebileceği” gerekçesi ile etnik ve mezhebi sorular yer almıyor.

Nüfus sayımında vatandaşlara çeşitli alanlarda yaklaşık 70 soru soruluyor. Bu sayımda dini aidiyetle ilgili sadece Müslüman veya Hristiyan seçeneğinin olduğu tek bir soru yer alıyor.

Irak nüfusunun yaklaşık 44 milyon, Kürdistan Bölgesi’nin ise 6 milyon civarı olduğu tahmin ediliyor. Irak Planlama Bakanı’nın, resmi olmayan sonuçları bugün sayım işleri bittikten sonra açıklaması bekleniyor.

Ancak Erbil ile Bağdat arasındaki anlaşma kapsamında Kerkük başta olmak üzere, 140. Madde kapsamındaki “tartışmalı bölgelerde” sonuçlar hemen açıklanmayacak. Bu bölgelerdeki veriler Kürdistan Bölgesi’ndeki ilgili mercilerle paylaşıldıktan ve veriler karşılaştırıldıktan sonra açıklanacak.

Irak Bakanlar Kurulu’nun kararı ile 1957 nüfus sayımında kaydedilmemiş ve Kerkük veya diğer bölgelerde sonradan kaydı bulunan kişilerin isimlerinin silinecek.

NERİNAAZAD