Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan Gazze soykırımının yıldönümünde, uzmanlar Ortadoğu'nun derin bir çatışmaya sürüklendiğini belirtiyor. 

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), Hamas'ın saldırılarının ardından İsrail'in "savaşı yıllarca sürdürmeye hazırlandığını" yazıyor. 

Eski İsrail ulusal güvenlik danışmanı Yaakov Amidror, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Önleyici savaşlar gelecekte İsrail'in kullanacağı araç setinin bir parçası olacak.

WSJ, bu stratejinin Ortadoğu'daki jeopolitik durumu yeniden şekillendireceğine ve Tel Aviv üzerindeki etkisi azalan Washington yönetimiyle sürtüşmeleri artırabileceğine dikkat çekiyor. 

Analizde ayrıca İsrail-Suudi Arabistan normalleşme sürecinin de Gazze savaşından olumsuz etkilendiği hatırlatılıyor. ABD arabuluculuğunda yürütülen normalleşme görüşmeleri 7 Ekim sonrası dönemde askıya alınmıştı. Riyad yönetimi bağımsız Filistin devleti kurulmadan müzakerelere devam etmeyeceğini vurgulamıştı. 

"Sonsuz savaşa sürükleniyoruz"

Eski İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) istihbarat şefi Tamir Hayman, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun siyasi ve diplomatik çözümler üretmeyerek ülkeyi "sonsuz savaşa sürüklediğini" belirtiyor ve ekliyor: 

Gazze'den sonra Lübnan'a gireceğiz. Lübnan'dan sonra Batı Şeria'ya gireceğiz. Batı Şeria'dan sonra İran'a gireceğiz.

Amerikan gazetesi New York Times'ın (NYT) analizinde, İsrail'de iktidardaki radikal sağ koalisyonun Hamas tamamen yok edilmeden ateşkes imzalanması halinde hükümetten çekilme baskısı yaptığı, bunun da Netanyahu'nun hesaplarını karıştırdığı yorumu yapılıyor. 

ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi Thomas R. Nides, ne Tel Aviv'in ne de Hamas'ın geri adım attığını belirterek şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Bu savaş bitmeyecek çünkü kimse taviz vermek istemiyor. Bu süreçte rehineler ve aileleri, masum Filistinliler, İsrail'in kuzeyinde yerlerinden edilen yurttaşlar ve Lübnanlı siviller dahil herkes kaybediyor. Bu gerçekten trajik bir durum.

"İsrail'in gelecek vizyonu yok"

Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian'da yayımlanan analizde, birden çok cephede savaşan İsrail'in "gelecek vizyonu olmadığı" belirtiliyor.

Analizde, Tel Aviv yönetiminin kendisini Gazze'nin yanı sıra Lübnan, İran, Suriye, Yemen ve Irak'ı da içine alan çok cepheli bir savaşta bulduğu, İsrail'in "askeri ve istihbarat üstünlüğünün zayıflamaya başladığı" ifade ediliyor.

İsrail'in savaşta taktiksel zaferler kazandığı fakat stratejik bir vizyonu olmadığı belirtilirken, İran'la muhtemel bir savaşın Ortadoğu için epey yıpratıcı olacağı belirtiliyor. 

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın operasyonu ile sonrası 1200 İsrailli öldürüldü, 5 bin 132 kişi de yaralandı. Ayrıca 728 İsrail askeri de çatışmalarda öldü. 

İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaklaşık 17 bini çocuk, 11 bin 378’i kadın olmak üzere 41 bin 870 kişi öldürüldü, 97 bin 166 kişi yaralandı.

İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de İsrail ordusunun ve İsrailli yerleşimcilerin saldırıları sonucu 742 Filistinli hayatını kaybetti.

Çatışmalara 24 Kasım 2023'te verilen toplamda 7 günlük arada 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı. 

Diğer yandan İsrail ordusunun Hamas lideri İsmail Haniye'yi Tahran'da, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ı da Beyrut'ta öldürmesinin ardından İran, aylardır beklenen misillemeyi 1 Ekim'de yapmıştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Tahran'ın "ağır bedel" ödeyeceğini söylemişti. Tel Aviv henüz Tahran'a yönelik misilleme yapmadı.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, New York Times, Guardian, AA