Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Seçim ve Parti Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı tarafından hazırlanan 'İktidarın Kayyım Müdahalesi: Yerel Seçimlerde Demokrasi ve Anayasa Yönelik Tehditler' raporu partinin Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftci sosyal medya hesabından kamuoyu ile paylaştı.
İktidarın yerel yönetimlere toplamda 154 kez kayyım ataması yaptığı kaydedilen raporda 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından 674 Sayılı KHK’yla uygulanmaya başlayan kayyım atamalarına ilişkin değerlendirmelerde bulunuldu.
Kayyım atanmasında rekor Diyarbakır’ın
Rapora göre 2016-2024 yılları arasında iktidarın kayyım atadığı belde/ilçe/büyükşehir belediyelerindeki toplam seçmen sayısı 11 milyon 202 bin 496 olarak kaydedildi. En fazla kayyım atanan kentler sıralamasında 26 kez kayyım atanan Diyarbakır birinci olurken 23 kez kayyım atanan Van ikinci sırada yer aldı. Yıllara göre kayyım sayılarına da yer verilen raporda, 2016 yılı 60 kayyımla ilk sırada gelirken ikinci sırada 38 kayyımla 2019 yılının geldiği belirtildi.
Yerel seçimler öncesi 49 belediyede kayyım vardı
31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimlere kayyım yönetimiyle giden belediyelere ilişkin şu ifadeler kullanıldı:
31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimi öncesinde kayyım tarafından yönetilen belediye sayısı 49’dur. Bu belediyelerin 9’u 31 Mart Mahalli İdareler Seçimi sonucu AKP veya MHP tarafından yönetilmektedir. Milliyetçi Hareket Partisi’nin 3 bin 264 oy farkla kazandığı Kars Belediye seçimleri için de 3 bin 821 taşıma seçmen tespit edilmiş ve muhalefet partileri tarafından tüm yasal yollar kullanılarak gerekli itirazlar yapılmıştır. Ancak söz konusu usulsüzlüğe ilişkin yetkili makamlarca herhangi bir adım atılmamıştır.
Ahmet Özer’in süreci hakkında bilgi verildi
30 Ekim 2024 tarihinde gözaltına alınan ve ardından çıkarıldığı mahkemece tutuklanan Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in süreci hakkında da bilgi verilen raporda "Kayyım Can Aksoy, Esenyurt halkının iradesine belediye meclisleri üzerinden de ipotek koydu ve gönderilen yazıda meclis üyelerinin görevleri de hukuksuzca memurlara devredildi. Bu yolla belediye meclisinin kayyımu denetleme yetkisi tamamen ortadan kaldırıldı. Daha önce kayyım atanan belediyelerde gördüğümüz israf, şatafat ve ihale usulsüzlüklerinin Esenyurt’ta yapılmasının önü de böylece açılmış oldu” ifadeleri kullanıldı.
Kayyım uygulamasının mevcut Anayasa’da yer alan 2, 5, 123 ve 127’nci maddeler ile çeliştiği belirtilirken “Anayasadaki bu düzenlemeler, yerel yönetimlerin bağımsız olarak işleyebilmesini sağlamayı hedeflemektedir" denildi. Raporun 6 maddeden oluşan sonuç metninde ise şu ifadeler yer aldı:
- İktidar, sandıktan çıkan sonuca saygı göstermeli, sandıkta yenemediğini iktidar gücüyle ve hukuksuzca yenmeye çalışmaktan vazgeçmelidir.
- İktidarın siyasi mühendislik alanı olarak tanımladığı kayyım uygulamaları bir an önce son bulmalıdır.
- Parlamentoda temsil edilen 10 siyasal partinin ortak bir görüş doğrultusunda TBMM Başkanlığına sunduğu ve kayyım uygulamasının sona ermesini amaçlayan kanun teklifi bir an önce yasalaşmalıdır.
- 5393 Sayılı Belediye Kanununda yapılacak düzenlemeyle özü itibariyle anti demokratik olan kayyım uygulamasının önünü açan maddeler yürürlükten kaldırılmalıdır.
- Hakkında kesin hüküm bulunmayan ve yerlerine kayyım atanan belediye başkanları bir an önce görevinde geri dönmeli, hakkında kesin hüküm bulunan ve yargı yolu tamamen tüketilmiş olması şartıyla hali hazırda görevinde bulunmayan belediye başkanlarının yerine belediye meclislerinde seçim yapılarak, belediye meclis üyeleri arasından yeni bir belediye başkanı seçilmelidir.
- Anayasanın 2, 5, 123 ve 127’nci maddelerine açıkça aykırı olan kayyım uygulamasından nemalanan iktidarla hiçbir şekilde yeni anayasa müzakeresi mümkün değildir.