Suriye'de HTŞ liderliğindeki muhalif grupların 27 Kasım'da başlattıkları hareket sonucunda bugün Şam'a girmesi ve Beşar Esad yönetimini devirmesine dünyadan tepkiler geliyor.
Birleşmiş Milletler'den (BM) yapılan açıklamada Suriye'deki yeni süreçte siyasi çözüm bulunmasının önü açıldığı belirtilirken bazı ülkeler sürecin "endişeyle takip edildiğini" bildirdi. Rusya, Beşar Esad'ın muhalif gruplarla müzakere ettikten sonra ülkeden ayrıldığını, Rusya'nın bu müzakerelerde yer almadığını söyledi.
Birleşmiş Milletler
BM Suriye Temsilcisi Geir Pederson yaptığı açıklamada “Bizim için önemli olan, buradan çıkışın siyasi bir yolu olduğunu bulabilmemiz. Bu siyasi çözümün bir öncekinden çok farklı olması gerekiyor. Herkes için kapsayıcı olması ve birlik, istikrar ihtiyacına odaklanması gerekiyor Suriye’nin sarması gereken çok yara var” dedi.
ABD
Beyaz Saray açıklamasında, “Başkan [Joe] Biden ve ekibi, Suriye’deki olağanüstü olayları yakından takip ediyor ve bölgesel ortaklarla sürekli temas halinde kalıyor” denildi.
Rusya
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye'de çöken Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed'in görevden ayrılma kararı alarak ülkeyi terk ettiğini bildirdi. Suriye'deki durumun "dramatik ve endişe verici" olduğu savunulan açıklamada, "Esed ve silahlı çatışmaya katılan güçler arasında müzakerelerin yapıldığı" iddia edildi.
Rus tarafının Suriye'deki tüm muhalif güçlerle temas halinde olduğu belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Bununla birlikte tüm ilgili tarafları, şiddete başvurmaktan vazgeçmeye ve tüm sorunları siyasi yolla çözmeye çağırıyoruz. Bu bağlamda Rusya, Suriye'deki tüm muhalif güçlerle etkileşimde. Suriye'deki tüm etnik ve dini güçlerin görüşlerine saygı gösterilmesi çağrısında bulunuyor, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) oybirliğiyle kabul ettiği 2254 sayılı kararı bağlamında kapsayıcı siyasi sürecin tesis edilmesine yönelik çabaları destekliyoruz."
Türkiye
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Esad yönetiminin devrilmesi sonrası yaptığı ilk açıklamada "Ülkelerini terk etmek zorunda olan milyonlarca Suriyeli artık ülkelerine dönebilirler" ifadelerini kullandı. Fidan, “ Suriye halkı ülkelerinin geleceğini yeniden şekillendirecek. Türkiye, Suriye'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne önem veriyor. Ülkelerini terk etmek zorunda olan milyonlarca Suriyeli artık ülkelerine dönebilirler. Kapsayıcılık ilkesinden hiçbir zaman taviz verilmemeli. Bölgede ve bölge dışındaki tüm aktörlerin sakin biçimde hareket etmeleri tavsiyesinde bulunuyoruz. Suriye'nin toprak bütünlüğü korunmalı. Terör örgütleri DEAŞ ve PKK'nın bu süreçte bir kazanım sağlamaması için mücadele etmeliyiz. Suriye'de yeni hükümetin tüm tarafları kapsayıcı şekilde hareket etmesi gerekir. Biz Suriye'de barışın tesisi için elimizden geleni yapacağız. Bölgesel aktörlerle işbirliğimizi devam ettireceğiz.” Dedi.
Çin
Pekin’den yapılan açıklamada Suriye’deki durumun yakından takip edildiği, ülkede istikrarın kısa sürede sağlanmasının umulduğu belirtildi.
Mısır
Mısır, Suriye’deki tüm taraflara ülkedeki devlet ve ulusal kurumların yetkilerinin korunması çağrısı yaptı.
Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye’de Beşar Esad’ın “barbar rejiminin” düşüşünü kutladığını, Suriye halkına barış dilediğini söyledi. X üzerinden mesajını paylaşan Macron “Barbar rejim düştü. Sonunda. Suriye halkına, cesaretlerine, sabırlarına saygımı sunuyorum” dedi.
Almanya
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock açıklamasında “Esad’ın sonu Suriye’deki milyonlar için büyük bir rahatlama. Suriye şimdi radikallerin eline düşmemeli” dedi.
İtalya
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, X’te yaptığı açıklamada “Suriye’deki gelişmeleri endişeli bir dikkatle takip ediyorum. Şam’daki Büyükelçiliğimizle temas halindeyim” dedi.
Lübnan
Lübnan ordusu, komşu Suriye'deki hızlı gelişmeler ve bölgenin hassas durumu nedeniyle kuzey ve doğu sınırlarını izlemek ve kontrol etmekle görevli birliklerini güçlendirdiğini açıkladı. Bu adımın sınır güvenliğini artırmak ve Lübnan'ın egemenliğini korumak amacıyla atıldığı belirtildi.
Birleşik Arap Emirlikleri
BAE Devlet Başkanı'nın diplomatik danışmanı Anwar Gargash, devlet dışı aktörlere siyasi boşluklardan faydalanma fırsatı verilmemesi gerektiğini belirtti.
Gargash, “Suriye’deki gelişmeler, siyasi başarısızlığın ve çatışma ile kaosun yıkıcı doğasının açık bir göstergesidir” dedi.
Avrupa Birliği
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, AB'nin önceliğinin Suriye’de güvenliğin sağlanması olduğunu söyleyerek, Suriye ve Orta Doğu'da tüm yapıcı ortaklarla çalışmaya hazır olduğunu kaydetti. Kallas, “Esad diktatörlüğünün sona ermesi olumlu ve uzun zamandır beklenen bir gelişmedir. Bu aynı zamanda Esad'ın destekçileri Rusya ve İran'ın zayıflığını da göstermektedir” ifadesini kullandı.
Siyonist terör yönetimi
Siyonistlerin Diaspora İşleri Bakanı Amichai Chikli, Suriye'deki muhalefet ilerlemelerinin İsrail için “kutlanacak bir neden olmadığını” belirtti. Chikli, Golan Tepeleri'nde Hermon Dağı üzerindeki İsrail kontrolünün yeniden sağlanması ve 1974'te Suriye ile yapılan ateşkes hattı temelinde yeni bir savunma hattının kurulması çağrısında bulundu. Israel Hayom gazetesinin haberine göre Chikli, “Suriye'nin büyük bir kısmı şu anda El Kaide ve IŞİD'in (DAEŞ) bağlı gruplarının kontrolü altında” dedi.