1897'deki Benin Seferi sırasında yağmalanan eserlerden Hollanda'da bulunanlar Nijerya'ya iade ediliyor.
Benin Bronzları, Benin Krallığı'nın kraliyet sarayını süsleyen binlerce metal plaket ve heykelden oluşan bir koleksiyon olarak öne çıkıyor. 14 ve 16'ncı yüzyıllar arasında yapılan eserler, 19'uncu yüzyılda İngiliz askerleri tarafından günümüzde Nijerya'da bulunan bölgeden yağmalanmıştı.
Eserlerin büyük bir bölümü, adı daha önce çalıntı eser skandalına karışan British Museum'da olmak üzere geri kalanı Avrupa'nın çeşitli ülkelerine dağılmıştı.
'ŞİMDİYE KADAR YAPILAN EN BÜYÜK İADE İŞLEMİ'
Nijerya Ulusal Müzeler ve Anıtlar Komisyonu (NCMM) Genel Müdürü Olugbile Holloway, 119 eserin iadesinin 'Benin eski eserlerinin en büyük iade işlemi' olduğunu söyledi.
Çarşamba günü bir devir anlaşması imzalanması bekleniyor. Holloway bunun diğer ülkeler için de iyi bir örnek teşkil etmesini umduğunu ifade etti.
Adına rağmen, tamamı bronzdan yapılmayan heykeller arasında dişler, Benin hükümdarlarının heykelleri ve fildişi bir maske de bulunuyor.
'TARİHİ BİR ADALETSİZLİK'
2022 yılında Almanya, 'karanlık sömürge tarihi' ile yüzleşmek amacıyla 20'den fazla Benin bronzunu iade eden ilk ülke olmuştu.
BBC'nin AFP haber ajansından aktardığı habere göre, Hollanda Kültür, Eğitim ve Bilim Bakanı Eppo Bruins, “Bu iade ile bugün hala hissedilen tarihi bir adaletsizliğin giderilmesine katkıda bulunuyoruz” dedi.
NİJERYA ULUSAL MÜZELER VE ANITLAR KOMİSYONU'NA VERİLECEK
1897'deki Benin Seferi sırasında yağmalanan heykellerin 200'ü British Museum'da geri kalanı ise diğer Avrupa kurumlarında bulunuyordu.
Hollanda Benin Bronzları'ndan payına düşeni iade etmeyi kabul etti. Çoğunluğu Leiden'de bulunan 119 heykel şimdi Nijerya Ulusal Müzeler ve Anıtlar Komisyonu'na verilecek.
'DİĞER ULUSLAR İÇİN ÖRNEK OLMASINI UMUYORUZ'
Eserlerin geri dönüşünü planlayan komisyonun direktörü Olugible Holloway, Volkenkunde Müzesi'nde düzenlenen törende, bunun tek seferde yapılan en büyük iade operasyonu olduğunu belirtti.
Holloway yaptığı açıklamada "Hollanda'ya işbirlikleri için teşekkür ediyor ve bunun kayıp ya da yağmalanmış eski eserlerin iadesi konusunda dünyanın diğer ulusları için iyi bir örnek teşkil etmesini umuyoruz" diye konuştu.
Nijerya 2022 yılında dünyanın dört bir yanındaki müzelerden yüzlerce objenin iadesini resmen talep etmişti. O yıl Londra'daki bir müzeden 72, Rhode Island'daki bir müzeden ise 31 eser iade edilmişti.
Geçen yıl Dahomey Krallığı'na ait 26 tarihi eserin Fransa'dan Benin'e iade sürecini sömürge tarihi üzerinden, eserlerin gözüyle anlatan Mati Diop imzalı 'Dahomey' belgeseli Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülüne layık görülmüştü.